Sesin seviyesini ölçmede kullanılan birim Desibel’dir ve kısaca dB olarak yazılır.
İnsan kulağı inanılmaz şekilde hassas olduğundan bu dB ölçüsü de biraz tuhaftır. Kulağımız en hafif bir yaprak hışırtısından, jet motorunun yüksek sesine kadar her şeyi işitebilir. Hâlbuki jet motorunun sesi insanın işitebileceği yumuşak bir fısıldamadan bir trilyon kat daha fazladır. İnsan kulağı aralarında bir dB fark olan sesleri bile ayırt edebilir.
Desibel seviyesi matematik dilinde “eksponenşıl” denilen şekilde (aynen deprem ölçüsü ‘rihter’de de olduğu gibi) katlanarak artar. İnsan kulağının işitebileceği en düşük ses seviyesi yani sessizlik O (sıfır) dB’dir. Bu seviyenin 10 kat fazlası 10 dB, 100 kat fazlası 20 dB, 1000 kat fazlası 30 dB’dir ve böyle artarak gider. Şimdi bazı seslerin seviyelerine bakalım.
Sesin Kaynağı |
Ses Seviyesi (dB) |
Sesin Şiddet Faktörü |
|
Roket Sesi |
180 |
1.000.000.000.000.000.000 |
|
Jet Uçağının Kalkışı |
150 |
1.000.000.000.000.000 |
|
Gök Gürültüsü |
120 |
1.000.000.000.000 |
|
Klakson Sesi (l metreuen) |
110 |
100.000.000.000 |
|
Metro İstasyonu |
100 |
10.000.000.000 |
|
Mutfak Blenderi |
90 |
1.000.000.000 |
|
Saç Kurutucusu |
80 |
100.000.000 |
|
Otobandaki Trafik |
70 |
10.000.000 |
|
Normal Konuşma |
60 |
1.000.000 |
|
Oturma Odası |
40 |
10.000 |
|
Kütüphane, Hafif Fısıltı |
30 |
1.000 |
|
Yaprak Hışırtısı |
10 |
10 |
|
İşitmenin Alt Sınırı |
0 |
Yukarıdaki bütün ses seviyeleri kaynağın yakınından alınmıştır. Kaynaktan uzaklaştıkça bu seviyeler mesafeye bağlı olarak düşer. 85 dB’in üzerindeki sesler işitme duyusunun kaybına yol açabilir. Tabii bu süreye de bağlıdır. 10 saat 95 dB seviyesindeki sese maruz kalmak zarar verebilirken, çok kısa sürede 120 dB’lik bir ses seviyesi kulağa zarar vermez.
Sesin iki temel özelliği vardır. Biri yukarıda belirttiğimiz şiddeti veya seviyesi, diğeri de frekansı. Ses hava dalgaları ile yayıldığından bir saniyedeki dalga sayısı frekansını verir. Ve bu da ‘Herz’ birimi ile ifade edilir. Sesin şiddeti ile frekansı arasında bir bağlantı yoktur. İnsan kulağı 20 ile 20.000 Herz arasındaki sesleri algılayabilir. 20.000’in üstü ultrasonik sesler olup bu sesleri insan kulağı algılayamaz.
Sesin bir kulağımıza gelmesi ile öbürüne gelmesi arasında saniyenin milyonda biri kadar bir süre olmasına rağmen sinir sistemimiz bunu beynimize ulaştırır ve sesin hangi yönden geldiğini algılarız. 85 dB’in üstü insan kulağı için zararlı iken bebeklerin ağlaması 100 dB‘in de üstündedir. Anneler, babalar bebeklerinizi ağlatmayın, sonra zararı size dokunabilir.
Siz de fikrinizi belirtin